Inleiding
Voor de ervaren sportschutter is het herladen van munitie niet enkel een manier om kosten te besparen, maar een essentieel onderdeel van het streven naar precisie en betrouwbaarheid. Herladen biedt controle over de prestaties van elk schot, een grotere beschikbaarheid van specifieke kalibers en de mogelijkheid om de munitie af te stemmen op een specifieke wapenconfiguratie of schietdiscipline.
Waarom herladen?
Herladen kent meerdere voordelen:
- Kostenbesparing: Zelf herladen kan op termijn goedkoper zijn dan het kopen van fabrieksmunitie, vooral bij veelgebruikte kalibers.
- Precisie: Door zelf te bepalen welke componenten worden gebruikt en hoe deze worden samengevoegd, kan een schutter de munitie optimaliseren voor zijn of haar specifieke wapen.
- Beschikbaarheid: Sommige kalibers zijn schaars of duur; herladen maakt het mogelijk om toch te blijven trainen of deelnemen aan wedstrijden.
- Controle: Elke variabele, van kruitsoort tot zetdiepte, ligt in eigen handen.
Wettelijke aspecten in Nederland, België en Duitsland
Vergunningen
In Nederland is een WM (Wet Wapens en Munitie)-ontheffing vereist voor het voorhanden hebben van herlaadcomponenten. Ook is een Wecg-erkenning nodig voor het bezit van los kruit. In België geldt een meldingsplicht bij de lokale politie. In Duitsland moet een certificaat gehaald worden d.m.v. een cursus om een vergunning voor kruit te krijgen.
Opslag
Componenten zoals kruit en primers moeten veilig en gescheiden opgeslagen worden. Voor Nederland: U mag 10000 patronen of slaghoedjes in huis hebben. Voor kruit geld 3kg rookzwak buskruit of 1kg zwartkruit en maximaal 1kg vervoeren. Als u beide heeft mag het totaal niet meer zijn dan 3kg waarbij zwartkruit dubbel telt. Volgens de rijksoverheid wordt geadviseerd om kruit op te slaan in een houten kist met compartimenten met een brandwerende strip. Dit kistje niet afsluiten en geen spullen erbovenop leggen. Voor meer informatie zie het informatieblad van de rijksoverheid. Slaghoedjes worden bij de munitie bewaard. Kogelpunten en hulzen mag je onbeperkt aantal van hebben en hoeft niet bewaard te worden in de kluis.
Voor Duitsland: Hoeveelheid kruit is verschillend per vergunning afhankelijk van aantal factoren en deelstaat. Voor aantal aan munitie ligt niks vast.
Voor België: men mag maximaal 2kg kruit bezitten en maximaal 1kg te vervoeren. Het moet gescheiden worden opgeslagen van wapens en munitie in een goedgekeurde, afsluitbare container op een koele en droge plaats. Voor aantal aan munitie ligt niks vast.
Aankoop
In Nederland is een geldige wapenvergunning verplicht voor het kopen van componenten (hulzen, slaghoedjes en kogelpunten) en een Wecg-erkenning (kruit erkenning) voor het kopen en bezitten van los kruit is nodig in Nederland, België en Duitsland. In Duitsland kunnen componenten gekocht worden bij een leeftijd van 21+. Slaghoedjes en kruit zijn in België en Duitsland ook vergunning plichtig. Hulzen en kogels zijn in deze landen vrij.
Veiligheid boven alles
Een klein foutje bij het herladen kan grote gevolgen hebben. Daarom:
- Persoonlijke bescherming: gebruik altijd een veiligheidsbril, zeker bij het aanbrengen van slaghoedjes.
- Werkruimte: zorg voor een schone, goed ventilerende ruimte vrij van ontstekingsbronnen.
- Vermijd fouten: werk gestructureerd, gebruik checklijsten en laat je niet afleiden.
Benodigdheden en apparatuur
De basisuitrusting bestaat uit:
- Reinigingsapparatuur: voor de hulzen te reinigen.
- Componenten: slaghoedjes (primers), hulzen (cases), kruit (gunpowder) en kogels (bullets).
- Herlaad pers: enkelvoudige persen zijn nauwkeurig, progressieve persen voor snel te herladen.
- Matrijzen: specifieke matrijzen set voor een bepaald kaliber. Deze zijn vaak in sets van drie. Matrijs 1 voor slaghoedje te verwijderen en terug op maat brengen van de huls, matrijs 2 voor kogelkop te plaatsen en matrijs 3 voor de kogelkop vast te zetten (krimpen).
- Hulpmiddelen: kruitweegschaal, schuifmaat, hulshouder, trechter etc.
Het herlaadproces stap voor stap
- Inspectie: Controleer de hulzen op scheuren, deuken of losse slaghoedjes.
- Verwijderen van slaghoedje en de huls op maat brengen (matrijs 1)
- Reiniging: verwijder vuil en kruitresten, verbetert werking en uiterlijk.
- Trimmen: hulzen op lengte controleren en indien nodig trimmen en de bramen en scherpe randen weghalen.
- Annealen: voor langere levensduur van de hulzen en een betere precisie (spanning metaal voor iedere huls gelijk) kunnen de hulzen nog verhit worden waarbij de huls net niet rood gloeiend gecontroleerd wordt verhit aan de nek en hals van de huls.
- Primen: nieuw slaghoedje plaatsen. Dit kan met een handtool of met de pers.
- Kruit doseren: exacte lading afmeten volgens betrouwbare herlaaddata. Deze herlaaddata is vaak te vinden via de website van de fabrikant. Soms staat het op de verpakking van het kruit.
- Kogel plaatsen: de kogel wordt op de juiste diepte gezet en eventueel gekrompen.
- Controle: naloop op maatvoering, gewicht en visuele inspectie.
Kalibratie en afstelling
Herlaaddata
Gebruik altijd betrouwbare tabellen van producenten. Maak gebruik van software om ladingen te verifiëren en te bereken zoals Gordons Reloading Tool of Quickload.
Druklimieten
Overschrijding van de druk kan wapenschade en/of letsel veroorzaken.
Overall Length (OAL)
De totale lengte van de patroon moet compatibel zijn met het wapen. Om te voorkomen om de patronen een voor een te laden moet ook de lengte compatibel zijn met het magazijn.
Snelheid meten
Meet de snelheid voor evaluatie van consistentie en druk met een chronograaf. Maak de eerste keer verschillende ladingen en controleer met vijf schoten per lading waarbij de snelheid het constantste is en de groepering het beste. Voor lange afstand te schieten moet de snelheid zo hoog mogelijk liggen voor zover mogelijk te schieten en de snelheid constant om de kogelbaan beter te kunnen berekenen en afwijkingen te voorkomen. Dit alles zonder overdruk.
Foutenanalyse en troubleshooting
Ontstekingsproblemen
Vaak door onjuiste plaatsing van slaghoedjes of slechte componenten
Slechte precisie
Mogelijk door inconsistent kruitgewicht of kogel zetdiepte.
Overdruk
Te herkennen aan afgeplatte slaghoedjes. De hulzen zijn vaak moeilijk uit te werpen. Sommige kruitsoorten zijn temperatuur gevoelig en kunnen een andere druk hebben bij een hogere of lagere temperatuur (bijvoorbeeld Lovex S070).
Hulsproblemen
Barsten of slappe nekken duiden op vermoeide hulzen. Hulzen worden snel vermoeid bij overdruk, te vaak hergebruikt of niet ge-annealed.